Eind april vierde men in het JCB-hoofdkwartier een belangrijke mijlpaal: de productie van de 200.000ste JCB-verreiker. Reden voor De Loonwerker om terug te blikken op de evolutie van vier decennia JCB-telescoopladers.
Op 3 oktober 1977 verliet de eerste JCB-verreiker de fabriek te Rocester in het graafschap Staffordshire. In het eerste productiejaar werden 300 eenheden geassembleerd door een relatief klein team van medewerkers. Nu zorgen 800 werkkrachten voor de productie van jaarlijks duizenden JCB-verreikers. Begon de geschiedenis van de JCB-verreiker met de productie van één model, de 520, dan is het gamma verreikers in het typische narcissengeel uitgegroeid tot 90 verschillende modellen, waarvan er 88 in Groot-Brittannië worden gebouwd voor de wereldmarkt en 2 modellen in India voor de lokale markt.
Overal inzetbaar
De JCB-verreiker was een idee van de stichter van het bedrijf: Joseph Cyriel Bamford. Begin de jaren zeventig was JCB enkel actief in de burgerlijke bouwkunde en omvatte het portfolio graaflaadcombinaties, wielladers en rupskranen. Die markt was echter op zoek naar een universeel voertuig waarmee in de hoogte op een veilige en snelle manier bouwproducten konden worden gemanipuleerd. Als alternatief voor ruwterrein heftrucks ontwikkelde JCB een verreiker. De eerste serie kreeg de aanduiding 520 mee en bleek een baanbrekende innovatie te zijn. Vooral de stabiliteit en de combinatie van grote reikwijdte en hefhoogte zorgden ervoor dat bij bouw-, onderhouds- en reparatiewerkzaamheden de verreiker snel was ingeburgerd. Kort na de introductie ontdekte de landbouwsector ook de voordelen van de verreiker en in een mum van tijd verschenen de eerste JCB-verreikers op akkerbouw- en loonbedrijven en kregen een vaste plaats tussen de vele andere machines. Met een verreiker kon je letterlijk bergen verzetten zoals kunstmest laden, het vullen van een stortbunker en het leegrijden van een aardappelschuur. Doordat de cabine links uit het midden zit, is er in het midden plaats voor een zware uitschuifbare giek die boven de achterzijde scharniert. Door deze constructie kan een verreiker veel meer dan een heftruck of een trekker met voorlader. De vierwielsturing zorgt daarenboven voor een grote wendbaarheid en nauwkeurig manoeuvreren. Maar een verreiker kan veel meer dan alleen maar met een laadbak werken. Door de ontwikkeling van een snelwisselframe met vanghaken voor het koppelen van een balenklem en een mest/kuilvoer-vork werd de verreiker snel ook gemeengoed op melkveebedrijven.
520 bijt de spits af
De in 1977 geïntroduceerde 520, met een hefcapaciteit van 2,25 ton, kreeg in 1980 gezelschap van de 520 M een eenvoudiger versie van de 520 met een monogiek. Dat jaar werd de 525 geïntroduceerd met een hoger draagvermogen dan de 520. De tweede generatie van de 520 kwam op de markt in 1981. Deze modellen hadden een lager eigen gewicht en kregen het design van de 520 M. Vierwielaandrijving was een optie en de grotere maat van achterwielen zorgden voor meer trekkracht en stabiliteit. De 525-4 en 520-4 (4 staat voor vierwielaandrijving) beide met tweeledige giek kregen tijdens de Royal Agricultural Society in 1981 een zilveren medaille. In 1982 verscheen voor het eerst de aanduiding “Loadall” op de JCB-telescoopladers. In 1986 bestond de serie uit vier basismodellen: de 520, 525, 530 en 540 met zes machines met telescopische giek en twee met monogiek, met twee- of vierwielaandrijving en een veiligheidscabine of open kooiconstructie. Standaard was een viercilinder Perkins 4.236 dieselmotor met een vermogen van 75 pk ingebouwd. De Farm Special 520-4 en 520-4HL hadden een turbo-uitvoering met 89 pk. De verend opgehangen modulaire JCB Powertrain-transmissie bestond uit een koppelomvormer, een powershift omkeerkoppeling en een volledig gesynchroniseerde 4-versnellingsbak met cardanas naar de vooras. De topsnelheid bedroeg 28 km/u. In 1989 volgden de 525-58 en 525-67 met motor achteraan, vier even grote wielen, lagere plaatsing van de giek in het chassis en grijze cabine, maar vooral de combinatie van vierwielaandrijving en vierwiel besturing zorgde destijds voor ongekende mogelijkheden op het gebied van wendbaarheid.
Meer lezen over de geschiedenis van de JCB verreikers? Neem dan snel een abonnement op De Loonwerker!
Tekst en beeld: Jan Ebinger
Bewaren
Bewaren
Bewaren
