Bosbouwer in beeld: Pépinières Pirothon (Manhay – Hautes Ardennes)

“Specialiseren in wat andere niet kunnen”

Pépinières Yves Pirothon is een familiebedrijf dat diep in de Belgische Ardennen zijn wortels heeft. Sinds 1985 kweekt Yves samen met zijn zonen, dochter en vrouw bosplantsoen in de streek tussen Luik en Bastogne, goed voor jaarlijks 1 miljoen planten. Maar behalve bosplantsoen kweken is de firma ook bezig met allerhande werkzaamheden zoals het plantrijp maken van percelen, bekalking in het bos en biomassa voor energie.

Bos- en kerstbomen
Op een oppervlakte van ongeveer 20 hectare kweekt de familie bosplantgoed. Omwille van de bodem en het klimaat zijn dit vooral naaldbomen (plants résineux) , goed voor jaarlijks ongeveer 1 miljoen plantjes die in de ardense bossen worden uitgeplant. Behalve deze naaldbomen plant Pirothon nog ongeveer evenveel loofbomen die door Vlaamse of Franse collega’s gekweekt worden. De boompjes starten hun leven als zaadjes die op bedden worden uitgezaaid. Na een jaar worden de plantjes uitgeplant op bedden op de verschillende percelen van de boomkwekerij. Hier worden ze na 4 jaar gerooid om uitgeplant te worden in het bos. Om de bodem in optimale conditie te houden wordt er na het rooien van het bosplantsoen gras of groenbemester ingezaaid.
Behalve bosplantgoed kweekt Yves ook kerstbomen op een oppervlakte van ongeveer 50 hectare. 80% van deze kerstbomen zijn bestemd voor de export, de resterende 20% gaan naar Belgische tuincentra, bloemen- en plantenzaken of worden door gemeentes aangekocht. Zo siert jaarlijks één van de grote kerstbomen uit de kwekerij het marktplein van Dendermonde en heeft ook al enkele keren een kerstboom van Yves voor het koninklijk paleis in Brussel gestaan.

Kalk strooien…met de helikopter!
Dat Yves begaan is met de (bos)bodem is duidelijk terug te vinden in zijn visie. Zo maakt hij in de kwekerij uitvoerig gebruik van compost of stalmest, probeert hij tijdens boswerkzaamheden zoveel mogelijk structuurschade te vermijden door rekening te houden met de omstandigheden en de juiste machines in te zetten en wordt bij het plantrijp maken van percelen rekening gehouden met de koolstofkringloop en humus in de bodem. Tijdens de jaren ’80 van de vorige eeuw werd in talrijke bossen in West-Europa de impact van zure regen vastgesteld. De bodem verzuurde alsmaar verder waardoor enerzijds bepaalde giftige stoffen vrijkwamen en anderzijds bepaalde nutriënten onbereikbaar werden voor de boomwortels. Door kalk de verspreiden in de bossen konden deze verzuurde gronden meer alkalisch gemaakt worden waardoor deze nutriënten terug ter beschikking kwamen voor de planten. In 1989 werd voor het eerst gestart met het verspreiden van kalk in bestaande bossen. Een kalkstrooier met luchtverspreider blies de gebroken dolomiet zijdelings tussen de bomen over een breedte van ongeveer 50 meter. In 2009 werd voor het verspreiden van het dolomiet overgeschakeld naar een hydraulisch aangedreven strooier die onder een helikopter hangt. Deze niet alledaagse manier van werken maakt dat er op redelijk korte termijn grote oppervlaktes kunnen behandeld worden. Ook moeilijk bereikbare plaatsen kunnen hun portie dolomiet krijgen. Tijdens het eerste jaar werden er ongeveer 600 hectare behandeld, in 2014 steeg deze oppervlakte tot bijna 3000 hectare. Eind maart ’16 worden er nog eens 1000 hectare bekalkt op deze manier. Per hectare wordt ongeveer 2 ton gebroken dolomiet gestrooid.

Natuurbeheer
Omwille van het motto van Pépinières Pirothon -“Specialiseren in wat andere niet kunnen”- vinden zowel particulieren (al dan niet gegroepeerd in bosgroepen) en overheid hun weg naar Yves en zijn familie. Zo kwam ook de vraag om een aantal werken uit te voeren in natuurreservaten. De firma is ondertussen gespecialiseerd in het bosfrezen, plaggen, maar ook dammen bouwen voor moeraszones hoort tot de specialisatie. Om zich te onderscheiden van collega-concurrenten op gebied van bosfrezen heeft de firma de bewuste keuze gemaakt om enkele rupskranen uit de rusten met een bosfrees. Deze kranen zijn voorzien van een 2^de motor die enkel dient om de frees aan te drijven. Hierdoor kan de firma krachtige machines gebruiken die toch weinig bodemdruk hebben waardoor ook in gevoelige gebieden kan gewerkt worden. Behalve de kranen beschikt de firma ook nog over 2 John Deere trekkers die uitgerust zijn met een bosfrees. Om het de chauffeurs zo gemakkelijk mogelijk te maken zijn deze door de John Deere dealer Sprimat/Evrard voorzien van een omkeerinrichting in de cabine. De chauffeurs krijgen dus geen last van een stijve nek door alsmaar achteruit te moeten kijken! Voor het plaggen wordt gebruik gemaakt van een trekker op dubbellucht montage met een frees die de bovenste 5 a 10 centimeter losfreest waarna deze laag wordt afgeschoven met een sneeuwmobiel. Deze sneeuwmobielen worden ook gebruikt om materiaal en brandstof aan te voeren over gevoelig terrein.
Omdat de firma geregeld te maken had met grote partijen gerooide bomen en velresten in het bos werd in 2010 geïnvesteerd in een Heizohack chipper. Chipwerken zijn echter maar een klein deeltje van de werkzaamheden van de firma en zeker niet de hoofdzaak. Omwille van de terugval in de biomassamarkt staat deze chipper voorlopig dan ook van kant in de hangar.

DemoForest
Om contact te houden met de klanten en kennissen is de Pépinières Pirothon elke editie terug te vinden op de bosbouwdemo van Libramont DemoForest. Bent u benieuwd naar het kalk strooien met de helikopter of op zoek naar bosplantsoen? Spring dan zeker eens binnen bij Yves en zijn familie tijdens de volgende editie van deze beurs!